Nuevas citas de plantas vasculares alóctonas en Cataluña (NE de la península ibérica)

Autores/as

DOI:

https://doi.org/10.3989/collectbot.2019.v38.004

Palabras clave:

Cataluña, flora alóctona, plantas introducidas, plantas naturalizadas

Resumen


Aportamos citas de cinco plantas alóctonas nuevas para Europa —Commelina erecta, Cylindropuntia fulgida, Dasylirion serratifolium, xGraptosedum y Senecio crassissimus—, dos nuevas para la península ibérica —Lobelia laxiflora subsp. angustifolia y Pennisetum flaccidum— y cuatro nuevas para Cataluña —Dimorphotheca fruticosa, xGasteraloe beguinii, Opuntia elatior y Tradescantia sillamontana—. También presentamos nuevos datos sobre diez plantas poco citadas en Cataluña. En las últimas décadas el cultivo de plantas ornamentales constituye la principal causa de introducción de especies alóctonas a escala mundial, algunas de las cuales son potencialmente invasoras. La mayoría de las plantas que constan en este trabajo son escapadas de cultivos o provienen de vertidos de restos de jardinería. Algunas especies se encuentran localmente naturalizadas y en algún caso podrían presentar un comportamiento invasor.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Alanís-Flores, G. J., Alvarado-Vázquez, M. A., Ramírez-Freire, L., Foroughbakhch-Pornavab, R. & Velazco-Macías, C. G. 2011. Flora endémica de Nuevo León, México y estados colindantes. Journal of the Botanical Research Institute of Texas 5: 275-298.

Anderson, E. F. 2001. The cactus family. Timber Press, Portland. APG [Angiosperm Phylogeny Group] 2016. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV. Botanical Journal of the Linnean Society 181: 1-20. https://doi.org/10.1111/boj.12385

Arias, S., Gama, S., Vázquez, B. & Guzmán, L. U. 2012. Flora del Valle de Tehuacán-Cuicatlán. Fascículo 95, Cactaceae. Instituto de Biología (Universidad Nacional Autónoma de México), México D. F.

Arista, M. & Ortiz, P. L. 2012. Asclepiadaceae. In: Castroviejo, S., Talavera, S., Andrés, M. C. et al. (Eds.), Flora iberica 11. Real Jardín Botánico (CSIC), Madrid: 110-133.

Aymerich, P. 2015. Contribución al conocimiento de las cactáceas en Cataluña. Bouteloua 22: 76-98.

Aymerich, P. 2016. Contribució al coneixement de la flora al·lòctona del nord i el centre de Catalunya. Orsis 30: 11-40. https://doi.org/10.5565/rev/orsis.26

Aymerich, P. 2017. Notes sobre flora al·lòctona a Catalunya. Butlletí de la Institució Catalana d'Història Natural 81: 97-116.

Barkworth, E., Anderton, L. K., Capels, K. M., Long, S. & Piep, M. B. (Eds.) 2007. Manual of grasses for North America. Utah State University Press of Colorado, Logan. https://doi.org/10.2307/j.ctt4cgkq1

Bayer, M. B. & van Jaarsveld, E. 2001. Haworthia. In: Eggli, U. (Ed.), Illustrated handbook of succulent plants: Monocotyledons. Springer-Verlag, Berlin: 199-223.

Berger, A. 1904. New or noteworthy plants. Opuntias. The Gardeners' Chronicle 35: 34.

Bolòs, O. de 1998. Atlas Corològic. Volum Extraordinari: Primera compilació general 1 & 2. Secció de Ciències Biològiques (Institut d'Estudis Catalans), Barcelona.

Bolòs, O. de & Vigo, J. 1996. Flora dels Països Catalans 3. Barcino, Barcelona.

Brandham, P. 1981. Aloe aristata: an underrated species. The Cactus and Succulent Journal of Great Britain 43: 3-6.

Brashier, C. K. 1966. A revision of Commelina (Plum.) L. in the U.S.A. Bulletin of the Torrey Botanical Club 93: 1-19. https://doi.org/10.2307/2483882

Bravo, H. 1978. Las cactáceas de México 1. Universidad Nacional Autónoma de México, México D. F.

Bravo-Hollis, H. & Arias, S. 2011. Flora Mesoamericana 2(1). Universidad Nacional Autónoma de México, México D. F.

Bresch, C., Mailleret, L., Muller, M. M., Poncet, C. & Parolin, P. 2013. Invasive plants in the Mediterranean basin: which traits do they share? Journal of Mediterranean Ecology 12: 13-19.

Britton, N. L. & Rose, J. N. 1920. The Cactaceae 2. The Carnegie Institution, Washington D. C.

Casasayas, T. 1989. La flora al·lòctona de Catalunya. Catàleg raonat de les plantes vasculars exòtiques que creixen sense cultiu al NE de la Península Ibèrica. PhD Thesis, Universitat de Barcelona, Barcelona.

Celesti-Grapow, L., Pretto, F., Carli, E. & Blasi, C. (Eds.) 2010. Flora vascolare alloctona e invasiva delle regioni d'Italia. Casa Editrice Università La Sapienza, Roma.

Chen, S. & Phillips, S. M. 2006. Pennisetum Richard. In: Wu, Z. Y. & Raven, P. H. (Eds.), Flora of China 22. Poaceae. Science Press, Beijing & Missouri Botanical Garden Press, St. Louis: 548-552.

Cristini, M. 2016. Graptosedum 'Francesco Baldi': history, diffusion and cultivation of a mysterious hybrid. Xerophilia 5: 13-26. DAISIE [Delivering Alien Invasive Species Inventories for Europe] 2018. Retrieved December 20, 2017, from http://www.europe-aliens.org

De la Vega, M. H., Lemir, A. H. M., García, A. E., Pace, R. & Aceñolaza, M. 2000. Control de Commelina erecta L. con herbicidas postemergentes con el objetivo de su uso en cultivos de soja transgénica. Planta Daninha 18: 51-56. https://doi.org/10.1590/S0100-83582000000100005

Deltoro, V., Gómez-Serrano, M. A., Laguna, E. & Novoa A. 2014. Bases para el control del cactus invasor Cylindropuntia pallida. (Colección Manuales Técnicos de Biodiversidad, 5). Conselleria d'Infraestructures, Territori i Medi Ambient (Generalitat Valenciana), València.

Dehnen-Schmutz, K. & Touza, J. 2008. Plant invasions and ornamental horticulture: pathway, propagule pressure and the legal framework. Floriculture, Ornamental and Plant Biotechnology Advances and Topical Issues 5: 15-21. https://doi.org/10.1111/j.1523-1739.2006.00538.x PMid:17298528

Dullinger, I., Wessely, J., Bossdorf, O. et al. 2017. Climate change will increase the naturalization risk from garden plants in Europe. Global Ecology and Biogeography 26: 43-53. https://doi.org/10.1111/geb.12512 PMid:28111525 PMCid:PMC5216452

EU [European Union] 2013. EU Commission Regulation No 750/2013 of 29 July 2013 amending Council Regulation (EC) No 338/97 on the protection of species of wild fauna and flora. Official Journal of the European Union L212: 1-92.

Font, J. & Vilar, L. 2000. Plantes vasculars del quadrat UTM 31T DG99. Sant Climent Sescebes (Catàlegs Florístics Locals, 10). Secció de Ciències Biològiques (Institut d'Estudis Catalans), Barcelona.

Foxcroft, L. C., Richardson, D. M. & Wilson, J. R. U. 2007. Ornamental plants as invasive aliens: problems and solutions in Kruger National Park, South Africa. Environmental Management 41: 32-51. https://doi.org/10.1016/j.sajb.2007.02.045

Gassó, N. 2008. Plant invasion success in Spain: a macroecological approach. PhD Thesis, Universitat Autònoma de Barcelona, Barcelona.

Gaertner, M., Wilson, J. R. U., Cadotte, M. W. et al. 2017. Non-native species in urban environments: patterns, processes, impacts and challenges. Biological Invasions 19: 3461-3469. https://doi.org/10.1007/s10530-017-1598-7

GBIF [Global Biodiversity Information Facility] 2017a. Commelina erecta L. Retrieved January 9, 2018, from https://www.gbif.org/species/2764389. https://doi.org/10.15468/dl.vqjq0q

GBIF [Global Biodiversity Information Facility] 2017b. Parthenocissus tricuspidata (Siebold & Zucc.) Planch. Retrieved January 9, 2018, from https://www.gbif.org/species/3039209. https://doi.org/10.15468/dl.7jezqn

Ghaffari, S. M. & Bagheri, A. 2009. Stigma variability in saffron (Crocus sativus L.). African Journal of Biotechnology 8: 601-604.

GISD [Global Invasive Species Database] 2015. Species profile Leucaena leucocephala. Retrieved December 20, 2017, from http://www.iucngisd.org/gisd/species.php?sc=23

Greuter, W. & Raab-Straube, E. von (Eds.) 2009. Euro+Med Notulae, 4 [Notulae ad floram euro-mediterraneam pertinentes 26]. Willdenowia 39: 327-333. https://doi.org/10.3372/wi.39.39210

Groves, R. H., Boden, R. & Lonsdale, W. M. 2005. Jumping the garden fence: Invasive garden plants in Australia and their environmental and agricultural impacts. CSIRO report prepared for WWF-Australia. WWF-Australia, Sydney.

Guiggi, A. 2008. Catalogo delle Cactaceae naturalizzate in Italia con osservazioni tassonomiche, nomenclaturali e corologiche. Rivista Piemontese di Storia Naturale 29: 103-140.

Guillot, D., Laguna, E. & Rosselló, J. A. 2008. Flora alóctona valenciana: familia Cactaceae (Monografías de la revista Bouteloua, 5). Jolube Consultor y Editor Ambiental, Jaca.

Guillot, D., Laguna, E. & Rosselló, J. A. 2009. La familia Crassulaceae en la flora alóctona valenciana (Monografías de la revista Bouteloua, 4). Jolube Consultor y Editor Ambiental, Jaca.

Guillot, D., Ferrer-Gallego, P. P., Ferrando, I. & Laguna, E. 2014a. New records of allochthonous succulent plants of ornamental origin in the province of Valencia (Valencian Community, Spain). Xerophilia 3(11): 62-66.

Guillot, D., Sánchez-Gullón, E. & Lodé, J. 2014b. Nuevas citas de cuatro cactáceas en la provincia de Valencia. Bouteloua 19: 11-17.

Heenan, P. B., Lange, P. J. de, Cameron, E. K. & Parris, B. S. 2008. Checklist of dicotyledons, gymnosperms, and pteridophytes naturalised or casual in New Zealand: Additional records 2004-06. New Zealand Journal of Botany 46: 257-283. https://doi.org/10.1080/00288250809509765

Hughes, C. 1998. Monograph of Leucaena (Leguminosae-Mimosoideae) (Systematic Botany Monographs, 55). American Society of Plant Taxonomists, Laramie. https://doi.org/10.2307/25027876

Hunt, D. R. 1994. Commelinaceae. In: Davidse, G., Sousa, M. & Chater, A. O. (Eds.), Flora Mesoamericana 6. Universidad Autónoma de México, México, D. F., Missouri Botanical Garden, St. Louis & The Natural History Museum, London: 157-173.

Hunt, D. R. 2011. Echinopsis. In: Cullen, J., Knees, S. & Cubey, H. S. (Eds.), The European garden flora 2. Casuarinaceae to Cruciferae (2nd ed.). Cambridge University Press, Cambridge: 249-254.

Juárez-Jaimes, V. & Lozada, L. 2003. Flora del Valle de Tehuacán- Cuicatlán 37. Asclepiadaceae. Instituto de Biología (Universidad Nacional Autónoma de México), México D. F.

Lammers, T. G. 2004. Revision of Lobelia sect. Homochilus (Campanulaceae: Lobelioideae). Sida 21: 591-623.

Lee, K. L., Singhurst, J. R. & Holmes, W. C. 2016. Podranea ricasoliana (Bignoniaceae) adventive in Texas. Phytoneuron 40: 1-3.

Lenzi, M. & Orth, A. I. 2012. Mixed reproduction systems in Opuntia monacantha (Cactaceae) in Southern Brazil. Brazilian Journal of Botany 35: 49-58. http://ref.scielo.org/8whrsz https://doi.org/10.1590/S1806-99592012000100006

Lloyd, S. & Reeves, A. 2014. Situation statement on opuntioid cacti (Austrocylindropuntia spp., Cylindropuntia spp. and Opuntia spp.) in Western Australia. Department of Agriculture and Food (Goverment of Western Australia), Perth.

Lososová, Z., Chytr?, M., Tich?, L. et al. 2012. Native and alien floras in urban habitats: a comparison across 32 cities of central Europe. Global Ecology and Biogeography 21: 545-555. https://doi.org/10.1111/j.1466-8238.2011.00704.x

Majure, L., Griffith, P. & Nassar, J. 2017. Opuntia elatior (amended version of 2013 assessment). The IUCN Red List of Threatened Species 2017: e.T152935A121617475. Retrieved January 15, 2018.

Mallol, A. & Maynés, J. 2008. Nous xenòfits al Baix Empordà (Catalunya). Acta Botanica Barcinonensia 51: 59-77.

Manning, J. & Goldblatt, P. 2012. Plants of the Greater Cape floristic region 1: The core Cape flora (Strelitzia, 29). South African National Biodiversity Institute, Pretoria.

Martín, G. 2014. Azafrán I (Crocus sativus L.). Reduca (Biología).Serie Botánica 7: 71-83.

Matthews, J., Beringen, R., Creemers, R. et al. 2014. Horizonscanning for new invasive non-native species in the Netherlands. Department of Environmental Science (Institute for Water and Wetland Research, Faculty of Science, Radboud University), Nijmegen.

Mayer, K., Haeuser, E., Dawson, W. et al. 2017. Naturalization of ornamental plant species in public green spaces and private gardens. Biological Invasions 9: 3613-3627. https://doi.org/10.1007/s10530-017-1594-y

Mejía, A. & Cantwell, M. 2003. Prickly pear fruit development and quality in relation to gibberellic acid applications to intact and emasculated flower buds. Journal of the Professional Association for Cactus Development 5: 72-85.

Nakamura, I. 2017. Note on Commelina erecta (Commelinaceae) naturalized in Naniwano-Miya Historical Park, Osaka Prefecture, Japan. Journal of Japanese Botany 92: 123-126.

Natuurpunt 2017. Slank lampenpoetsergras - Pennisetum flaccidum Griseb.

Newton, L. E. 2001. Å~Gasteraloe. In: Eggli, U. (Ed.), Illustrated handbook of succulent plants: Monocotyledons. Springer- Verlag, Berlin: 190-192.

Peña, A., Ferrer-Gallego, P. P., Riera, J., Fabado, J. & Mateo, G. 2017. Flora vascular del Parc Natural del Túria. Jolube Consultor Botánico y Editor, Jaca.

Pergl, J., Sádlo, J., Petfiík, P. et al. 2016. Dark side of the fence: ornamental plants as a source of wildgrowing flora in the Czech Republic. Preslia 88: 163-184.

Pyke, S. 2008. Contribución al conocimiento de la flora alóctona catalana. Collectanea Botanica 27: 95-104. https://doi.org/10.3989/collectbot.2008.v27.8

Py‰ek, P., Richardson, D. M., Rejmánek, M., Webster G. L., Williamson, M. & Kirschner, J. 2004. Alien plants in checklists and floras: towards better communication between taxonomists and ecologists. Taxon 53:131-143. https://doi.org/10.2307/4135498

Py‰ek, P., Hulme, P. E., Meyerson, L. A. et al. 2013. Hitting the right target: taxonomic challenges for, and of, plant invasions. AoB PLANTS 5: plt042. https://doi.org/10.1093/aobpla/plt042 PMCid:PMC4455668

Raab-Straube, E. Von & Raus, T. (Eds.) 2015. Euro+Med-Checklist Notulae, 4 [Notulae ad floram euro-mediterraneam pertinentes 33]. Willdenowia 45: 119-129. https://doi.org/10.3372/wi.45.45113

Royo, F. 2006. Flora i vegetació de les planes i serres litorals compreses entre el riu Ebro i la serra d'Irta. PhD Thesis, Universitat de Barcelona, Barcelona.

Rowley, G. D. 2002. Senecio. In: Eggli, U. (Ed.), Illustrated handbook of succulent plants: Dicotyledons. Springer-Verlag, Berlin: 29-43.

Rzedowski, J. & Calderón de Rzedowski, G. 1997. Campanulaceae. In: Rzedowski, J. & Calderón de Rzedowski, G. (Eds.), Flora del Bajío y de regiones adyacentes 58. Instituto de Ecología A. C.-Centro Regional del Bajío, Pátzcuaro.

Sanz-Elorza, M. 2006. La flora alóctona del Altoaragón: flora analítica de xenófitas de la provincia de Huesca. Gihemar, Madrid.

Sanz-Elorza, M., Dana, E. D. & Sobrino, E. 2004a. Atlas de las plantas alóctonas invasoras en España. Dirección General para la Biodiversidad (Ministerio de Medio Ambiente), Madrid.

Sanz-Elorza, M., Dana, E. D. & Sobrino, E. 2004b. Sobre la presencia de cactáceas naturalizadas en la costa meridional de Cataluña. Anales del Jardín Botánico de Madrid 61: 27-33. https://doi.org/10.3989/ajbm.2004.v61.i1.63

Serapio, J., Sáez, L. & Guillot, D. 2016. Opuntia bergeriana, primera cita como alóctona en las Islas Baleares. Bouteloua 26: 97-117.

Singh, S. P. 2004. Some success stories in classical biological control of agricultural pests in India. Asia-Pacific Association of Agricultural Research Institutions (FAO Regional Office for Asia and the Pacific), Bangkok.

Smith, R. D., Aradottir, G. I., Taylor, A. & Lyal, C. 2008. Invasive species management - what taxonomic support is needed? Global Invasive Species Programme, Nairobi.

Stinca, A., D'Auria, G. & Motti, R. 2012. Integrazioni alla flora vascolare aliena della Campania (Sud Italia). Informatore Botanico Italiano 44: 287-293.

Szczesniak, E. 2011. Pennisetum flaccidum (Cenchrus flaccidus) (Poaceae) - new anthropophyte in flora of Poland. Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 18: 295-300.

Talavera, S., Gallego, M. J. & Herrero, A. 2010. Commelinaceae In: Castroviejo, S., Talavera, S., Gallego, M. J., Romero Zarco, C. & Herrero, A. (Eds.), Flora iberica 17. Real Jardín Botánico (CSIC), Madrid: 118-121.

Thiers, B. 2013. Index Herbariorum: A global directory of public herbaria and associated staff. The New York Botanical Garden, New York. Retrieved December, 2017, from http://sweetgum.nybg.org/ih/

Urbatsch, L. E. & Cox, P. B. 2005. Rudbeckia. In: Flora of North America Editorial Committee (Eds.), Flora of North America North of Mexico 21. Oxford University Press, New York & Oxford: 45-52.

Verloove, F. 2010. Invaders in disguise: conservation risks derived from misidentifications of invasive plants. Management of Biological Invasions 1: 1-5. https://doi.org/10.3391/mbi.2010.1.1.02

Verloove, F. 2017 Manual of the alien plants of Belgium. Pennisetum flaccidum and Solidago gigantea. Botanic Garden of Meise, Belgium. Retrieved December, 2017, from http://alienplantsbelgium.be

Vieira, R. S. 2002. Flora da Madeira. Plantas vasculares naturalizadas no Arquipélago da Madeira (Boletim do Museu Municipal do Funchal, 8). Museu Municipal do Funchal, Funchal.

Viñas, X. 1993. Flora i vegetació de l'Alta Garrotxa. PhD Thesis, Universitat de Girona, Girona.

Walker, C. C. 2001. Nolina. In: Eggli, U. (Ed.), Illustrated handbook of succulent plants: Monocotyledons. Springer- Verlag, Berlin: 291-292.

Walters, M., Figueiredo, E., Crouch, N. R. et al. 2011. Naturalised and invasive succulents of southern Africa (ABC Taxa, 11). The Belgian Development Cooperation, Brussels.

Zárate, S. 1994. Revisión del género Leucaena en México. Anales del Instituto de Biología de la Universidad Autónoma de México, Serie Botánica 65: 83-162.

Publicado

2019-12-30

Cómo citar

Gómez-Bellver, C., Álvarez, H., Nualart, N., Ibáñez, N., Sáez, L., & López-Pujol, J. (2019). Nuevas citas de plantas vasculares alóctonas en Cataluña (NE de la península ibérica). Collectanea Botanica, 38, e004. https://doi.org/10.3989/collectbot.2019.v38.004

Número

Sección

Artículos

Artículos más leídos del mismo autor/a

1 2 3 > >>